[Το δεύτερο μέρος της σειράς των ποστ πάνω στην μπεϋζιανή συλλογιστική εστιάζει σε δύο βασικές μορφές της σχέσης της με την ιδέα του Singularity και γενικότερα τη σχέση της με τα διάφορα σενάρια για το μέλλον της ανθρωπότητας.]

Η ιδέα του Singularity είναι σαφώς παραμελημένη στην Ελληνική μπλογκόσφαιρα, πράγμα που πέρα από τον μυστικισμό που την περικλείει μερικώς αντανακλά την αντιμετώπισή της από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ως αστεία ή μεταφυσική υπόθεση. Ο Ματθαίος Τσιμιτάκης σε μια εισαγωγή του στο θέμα έγραψε πρόσφατα πως η ιδέα πρεσβεύει πως στο μέλλον “πρόκειται να αναδυθούν οι πρώτες τεχνολογικές οντότητες που θα είναι πιο ευφυείς από τους ανθρώπους, θα μπορούν να αναλάβουν την εξέλιξη τους και θα μας παρασύρουν σε έναν καινούργιο πολιτισμό, τον πολιτισμό του μετά-ανθρώπου“. Αυτό το γεγονός αποκαλείται “Singularity” – μια μοναδική στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας (και της μετά-ανθρωπότητας). Η αναδυόμενη μετά-ανθρωπότητα αναμένεται να έχει ορισμένα από τα ακόλουθα χαρακτηρηστικά: πληθυσμό μεγαλύτερο του ενός τρισεκατομυρίου, προσδοκόμενο μήκος ζωής μεγαλύτερο των 500 ετών, και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμό με γνωσιακές ικανότητες σημαντικά μεγαλύτερες από το σημερινό μέγιστο επίπεδο μεταξύ άλλων. Διάφοροι υποστηρικτές της ιδέας πιστεύουν πως αυτό μπορεί να συμβεί στα επόμενα 20-50 χρόνια ενώ άλλοι (και ποιο σοβαροί κατά την γνώμη μου) δεν είναι διατεθιμένοι να κάνουν προβλέψεις για τον χρονικό της ορίζοντα. Γράφει ο Ματθαίος: “Το 2005, ο εφευρέτης-μελλοντολόγος Ray Kurzweil έγραψε ένα βιβλίο στο οποίο υποστήριζε ότι χάρη στην εξέλιξη της τεχνητής νουμοσύνης, έως το 2045 θα έχει κατασκευαστεί η πρώτη τέτοια οντότητα δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα αυτού του πολιτισμού.” Ο Κurzweil φέρνει το γεγονός στα χρονικά περιθώρια που έχουν πολλοί από τους αναγνώστες σε αυτό τον πλανήτη, κάνοντας την υπόθεση μιας εκθετικής πορείας της τεχνολογικής προόδου – μια υπόθεση που έχει χαρακτηριστεί άκρως μη-ρεαλιστική. Για παράδειγμα, ο ιστορικός της τεχνολογίας Vaclav Smil έχει γράψει πως η δεκαετία με την πιο δραματική καινοτομία στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν αυτή του 1880! (η αναφορά εδώ). Το επιχείρημα έχει βάση στην υπόθεση των φθίνουσων αποδόσεων στην ανθρώπινη καινοτομία λόγω της δυσκολίας νέων ανακαλύψεων με την πάροδο του χρόνου μιας και τα λεγόμενα “low hanging fruits” μαζεύονται πρώτα (παρενθετικά, σχετικά θέματα έχουν αναλυθεί με πολύ ενδιαφέρον τρόπο εντός μοντέλων οικονομικής μεγέθυνσης από τον οικονομολόγο Κωνσταντίνο Αλεξανδράκη).

(more…)

(Το κείμενο αποτελεί την αρχή μιας σειράς από ποστ πάνω στην μπεϋζιανή συλλογιστική – bayesian reasoning – και τις προεκτάσεις της σε θέματα της καθημερινότητάς μας, την επιστημολογία στις κοινωνικές επιστήμες, την ιδέα του Singularity καθώς και το μέλλον της ανθρωπότητας – super wow! εκτός βέβαια και αν ακολουθήσω το σπιράλ του j95 και την κόψω στη μέση)

Statistical thinking will one day be as necessary for efficient citizenship as the ability to read and write. H.G. Wells (1865)

Μετά από 140 χρόνια, σε ένα περιβάλλον πολλαπλών αβεβαιοτήτων και κρίσεων σε θέματα υγείας, περιβάλλοντος, οικονομίας και πολιτικής, η λαμπρή αυτή ιδέα του Wells ακούγεται πιο σημαντική από ποτέ. Η μέρα στην οποία έκανε αναφορά ο Wells έχει επέλθει εδώ και πολύ καιρό… o πολίτης του σήμερα ζει σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη τεχνολογική κοινωνία και πρέπει γνωρίζει όχι μόνο να διαβάζει και να γράφει αλλά και να λαμβάνει αποφάσεις για τον εαυτό του και την οικογένειά του υπό καθεστώς αβεβαιότητας. Ο μόνος τρόπος που οδηγεί στην λήψη καλών αποφάσεων είναι η επεξεργασία και ανάλυση του μίγματος των στοχαστικών και ντετερμενιστικών γεγονότων που μας “βομβαρδίζουν μέσω κάποιας μορφής στατιστικής σκέψης. Ενώ η ανθρωπότητα έχει κάνει θετικά βήματα στον τομέα της ανάγνωσης και της γραφής, είναι σίγουρο πως δεν τα πάει και πολύ καλά στον τομέα της στατιστικής σκέψης, ένα πρόβλημα που έχει βαφτιστεί ως innumeracy (από τους Hofstadter και Paulos).
(more…)

Και να που φτάσαμε στο πέμπτο και τελευταίο δείγμα ξεδιάντροπου punditry όπου βέβαια δε θα μας απασχολήσει τίποτε λιγότερο φιλόδοξο από την τροπή των πραγμάτων σε ολάκερο τον πλανήτη.

Η αλήθεια είναι ότι κατά διαβολική σύμπτωση φέτος φαίνεται να υπάρχουν ένα δυο ζητήματα τα οποία είναι όντως καθολικής σημασίας. Αυτή η συγκυρία δεν είναι και πολύ συχνή καθότι πολλές φορές φλέγοντα ζητήματα για εκατομμύρια ανθρώπων είναι mere afterthoughts (at best) για εκατομμύρια άλλων. Για παράδειγμα, το AIDS σε διαστάσεις επιδημίας, η έλλειψη πόσιμου νερού και στοιχειώδους υγιεινής, οι πολύνεκροι πόλεμοι είναι ζητήματα ζωής και θανάτου για δεκάδες εκατομμύρια συνανθρώπων μας στην Αφρική. Ταυτόχρονα, για εκατοντάδες εκατομμύρια άλλων συνανθρώπων μας, καταναλώνουν στην καλύτερη περίπτωση 30 δευτερόλεπτα κάποιου δελτίου ειδήσεων.

Φέτος όμως χάρη στη δημοσιότητα που έφεραν η ταινία του Al Gore και τα Nobel Ειρήνης, η δουλειά του IPCC με τις δυσμενείς προβλέψεις για το μέλλον της ανθρωπότητας αναδείχτηκε σε ένα θέμα που φαίνεται να μας αφορά όλους. Προφανώς αυτό είναι περισσότερο ταυτολογία παρά απρόσμενη αλλαγή. Παράλληλα μένει ουσιαστικά αναπάντητο το πολιτικό ερώτημα που αφορά στην προτεραιότητα των δράσεων: η ανάσχεση της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής θα αναγωνιστεί — δυστυχώς — για πόρους με τις δράσεις για την ανακούφιση άμεσων και θεμελιωδών αναγκών του Τρίτου Κόσμου.

Ένα δεύτερο και άμεσα συσχετιζόμενο ζήτημα που σκαρφάλωσε πολύ ψηλά στο shortlist του global zeitgeist είναι και αυτό της ενέργειας, το οποίο αποκτά διάφορα ονόματα ανάλογα με τις ανησυχίες της κοινότητας την οποία απασχολεί. Για άλλους λέγεται “peak στην παραγωγή πετρελαίου”, για άλλους “ενεργειακή ανεξαρτησία”, για άλλους “τιμή της βενζίνης” και για άλλους “μείωση του CO2 που εκλύεται από τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια”. Και πάλι όμως η αντιμετώπιση του ενεργειακού είναι αδύνατο να γίνει με κοινούς όρους όταν το 25% του ανθρώπινου πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε ηλεκτρισμό ενώ το 5% (δλδ. οι κάτοικοι των ΗΠΑ) καταναλώνει το 25% των παγκόσμιων ενεργειακών πόρων.

Over and out!

Αν στην Ελλάδα του 2007 όλα φαίνονται να πέφτουν προς τον Ορίζοντα των Γεγονότων, στις ΗΠΑ είχαμε μια χρονιά εξαιρετικής ρευστότητας, της καλοκαιρινής έλλειψης χρήματος notwithstanding. Και δεν είναι μόνο η ψυχοβγαλτική διελκυστίνδα ανάμεσα στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τον Αποφασιστή, ή το roller-coaster με τους υποψηφίους Προέδρους των δύο κομμάτων στην πιο μακρόβια και ακριβή προεκλογική κούρσα όλων των εποχών. Πίσω, πάνω, πριν και πέρα από αυτά είναι η συζήτηση για το δέον πράξαι στη Μέση Ανατολή και την συνακόλουθη μοίρα της Αμερικής ως υπερδύναμης στον 21ο αιώνα.

Εν ολίγοις το ζητούμενο είναι κάτι που θα συνδυάζει damage control στο Ιράκ, περιορισμό του Ιράν και στρατηγική “εξόδου” από την περιοχή, χωρίς να σημαίνει ότι υπάρχει επιλογή που να τα πετυχαίνει όλα αυτά και να είναι ταυτόχρονα συμβατή με το ιμπεριαλιστικό πεπρωμένο της χώρας. Το surge που επιχειρήθηκε φέτος ήταν προφανώς το τελευταίο μέτρο πριν τις επιλογές απελπισίας: μια “μετρήσιμη” βελτίωση των συνθηκών ζωής στη Βαγδάτη μπορεί να επιτρέψει την αποχώρηση του μεγάλου όγκου του στρατού στους επόμενους 18 μήνες, που είναι και το άμεσο ζητούμενο από πολιτικής και επιχειρησιακής πλευράς, με ταυτόχρονη τήρηση των προσχημάτων.
(more…)

Και μετά το ολιγοήμερο hiatus επανερχόμαστε στην αποτίμηση του σωτηρίου 2007 εστιάζοντας αυτή τη φορά στη χώρα όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα… Εδώ πρέπει να ομολογήσω ότι αυτό το post παρουσιάσε τη μεγαλύτερη δυσκολία και δε φταίει — μόνο — το ότι λείπω τόσο καιρό από την Ελλάδα.

Φταίει κυρίως ότι τα δυο πιο σημαντικά γεγονότα της Ελληνικής χρονιάς δεν αναδεικνύουν τάσεις αλλαγής… Δηλαδή, αδυνατώ να αντιληφθώ αν και πώς οι καταστροφικές πυρκαγιές ή οι φθινοπωρινές εκλογές έβαλαν τους σπόρους για κάτι διαφορετικό από το business-as-usual για το μέλλον της χώρας. Μακάρι να είχα στοιχεία για να θεωρήσω τη σύναξη έξω από τη Βουλή σαν την απαρχή για την αλλαγή καθημερινής συμπεριφοράς του νεοέλληνα απέναντι στο περιβάλλον και στη δημόσια περουσία αλλά κατά τη γνώμη μου η — έστω ενεργητική — αποδοκιμασία των πολιτικών θεσμών, πέρα από τους σημαντικούς κινδύνους που μπορεί να υποθάλψει, δεν οδηγεί πουθενά αν δε συνοδεύεται από μια εποικοδομητική δράση όπως ο εθελοντισμός ή η διαρκής και ενσυνείδητη εφαρμογή του Reduce-Reuse-Recycle, κ.ο.κ. Αντίστοιχα, δε νομίζω ότι το πολιτικό status-quo της χώρας απειλείται από την αποδοκιμασία των μεγάλων κομμάτων όταν τουλάχιστο 2 από τους 3 ωφεληθέντες σχηματισμούς προάγουν αντιδραστική-συντηρητική ρητορεία και η διαφθορά “τρέχει” με καθαρά τριτοκοσμικούς ρυθμούς.

Απόντος λοιπόν ενός καθαρού νικητή θα “σπρώξω” δυο φιναλίστ που φτάνουν εδώ περισσότερο ως ευχή παρά ως φορείς στοιχειοθετημένης ελπίδας. Ο ένας φιναλίστ είναι η εξέλιξη της ελληνικής μπλογκόσφαιρας με τα ψήγματα ακτιβισμού και τη δειλή αποδοχή/αναγνώριση από τα κατεστημένα (έντυπα μόνο;) ΜΜΕ. Αν και το momenutm είναι επισφαλές με τη Δίκη να επικρέμεται για άλλο ένα χρόνο πάνω από τη νομιμότητα της δημόσιας αυτόματης αποδελτίωσης και τα κατεστημένα έντυπα να ακροβατούν μεταξύ δημοσιογραφίας και διαπλοκής, χωρίς αυτά θα μετρούσαμε μόνο βήματα προς τα πίσω πάνω σ’ενα μονοπάτι γλαφυρού σολιψισμού. Ο έτερος φιναλίστ είναι η μανική περίπου διάθεση των νεοελλήνων να γίνουν παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, κατακλύζοντας τη δύσμοιρη ΡΑΕ με χιλιάδες αιτήσεις για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων. Αν και είναι πολύ εύκολο να μείνουμε στον αρπακολισμό κράτους και πολιτών, εμείς θα δούμε το ποτήρι μισογεμάτο και θα υπενθυμίσουμε ότι το “gold rush” για τα Φ/Β δεν ήταν ίδιο μόνον της Ελληνικής περίπτωσης και ότι το exposure της συγκεκριμένης τεχνολογίας στο ευρύ κοινό θα είναι ωφέλιμο για το μελλοντικό ενεργειακό mix της χώρας μας.

Άλλα δύο και τελειώσαμε: αύριο 2007 ιν δε γιου-ες-έι και μεθαύριο ιν δε χόουλ γουάιντ γουόρλντ!

Σήμερα είναι η σειρά του Χρήματος με ένα δυο τζαρτζαρίσματα (sic) με την Ιδεολογία και την Ανάπτυξη. Αν και το αναμενόμενο θα ήταν να πω δυο λόγια για το meltdown της αγοράς οικιστικών δανείων στις ΗΠΑ και για το ποιοι θα είναι οι αποδέκτες της πυροσβεστικής παρέμβασης της κυβέρνησης, αλλά δε νομίζω ότι αυτό αξίζει κάτι παραπάνω από εύφημο μνεία, καθότι πρόκειται για business as usual.

Το golden nugget είναι το… surge (σίγουρα η λέξη της χρονιάς) του venture capital σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη τεχνολογίας για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τα φωτοβολταϊκά φέτος να παίρνουν την πρωτοκαθεδρία από τα βιοκαύσιμα. Και ενώ επιφανειακά φαίνεται για άλλο ένα (Silicon Valley) business-as-usual με τα αρπακτικά της Sand Hill Road να περιτριγυρίζουν το φρέσκο αίμα στην κοιλάδα μετά από 5-6 χρόνια σχετικής ηρεμίας, στην πραγματικότητα υπάρχει ένα αχνό subtext που δικαιώνει τουλάχιστον εν μέρει την Ευρωπαϊκή φάλαγγα στη διαμάχη για την “καλιφορνέζικη ιδεολογία”. Εν ολίγοις, πίσω από το όψιμο ενδιαφέρον των Βισίδων για ό,τι “πράσινο” πέρα από τους Benjamin είναι η αναμονή και δια βοής απαίτηση της “επενδυτικής κοινότητας” για γενναία παρέμβαση (oh, the horror!) του Κράτους (με απευθείας χρηματοδότηση R&D και νέο φορολογικό πλαίσιο) στην ενεργειακή αγορά ώστε να ξεπεραστούν τα οικονομικά εμπόδια για τη μαζική στροφή σε ανανεώσιμες πηγές.

Αυτό είναι ένα ακόμη βέλος στη φαρέτρα εκείνων που υποστηρίζουν ότι το free-wheeling investment culture της Κοιλάδας θα ήταν άνευ αντικειμένου χωρίς την – ενίοτε επί δεκαετίες – αρωγή της Κυβέρνησης και των φορολογουμένων. Το φαινόμενο της Silicon Valley με το μόνιμο υπόβαθρο καινοτομικής δραστηριότητας είναι απλώς η πιο ρομαντική εκδοχή για τα ευεργετικά αποτελέσματα της επένδυσης Κρατικού και Ιδιωτικού Κεφαλαίου σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή.

3 βδομάδες πριν σφυρίξει ο ρέφερης, στο παρά πέντε δηλαδή, είπα να βγω κι εγώ από τη χειμερινή ραστώνη και να μοιραστώ το punditry που με βαραίνει αβάσταχτα από τότε που άρχισε το Hanukkah. Το λοιπόν, βάζω μπρος για 4-5 εύκολα κομμάτια που θα συνοψίσουν ό,τι θεωρώ ως αξιοσημείωτα συμβάντα/φαινόμενα/τάσεις/whatever της χρονιάς που μας αφήνει. Ξεκινάμε με το απαλότερο και πιο εύπεπτο στο nexus Τεχνολογίας- Μπίζνας-Κουλτούρας…

I have one word for you: iPhone. Πέρα από την trifecta καλαισθησίας-δυνατοτήτων-ευχρησίας (και παρόλα τα caveats για τα 2 τελευταία) ήταν το quintessential Jobs-as-Apple coup: το πρωτοφανές hype και ο ριζοσπαστικός σχεδιασμός (συμπεριλαμβανομένου του interface) καλύψανε μια χαρά τη δυσοσμία του ολοκληρωτισμού και της περιφρόνησης προς συνεργάτες και πελάτες που είναι οι θεμελιώδεις εταιρικές αξίες της Apple. Ευτυχώς ούτε οι μεγάλες Telco ούτε οι “οπαδοί” αξίζουν καλύτερης μεταχείρισης, οπότε μικρό το κακό. Σε κάθε περίπτωση, η — μέχρι πέρσι θεωρούμενη ως αδύνατη — ανατροπή των σχέσων ισχύος μεταξύ παρόχων και κατασκευαστών πρέπει να αποδοθεί εξολοκλήρου στον Jobs. Full Disclaimer: οι εν λόγω αξίες δε θα με εμποδίσουν να αγοράσω το gadget εν ευθέτω χρόνω.

Εύφημος μνεία αρμόζει στο… surge (no pun intended) των social networking sites και δη του Facebook στις ΗΠΑ. Ομολογώ ότι αν και χρησιμοποιώ email και IM εδώ και 18 χρόνια, παρακολουθώ τα νέα ήθη από τα sidelines. Αυτό φυσικά δεν εμποδίζει εκατομμύρια ανθρώπους να ξοδεύουν εκατοντάδες εκατομμύρια ώρες στα MySpace, Facebook, Orkut, κλπ. προσπαθώντας να δημιουργήσουν ή να αναθερμάνουν κοινωνικούς κύκλους. Δεν ξέρω αν το μιμήδιο θα πεθάνει από overexposure στα τέλη του 2008, αλλά η αποστροφή της Arianna Huffington για ένα μέλλον όπου το ζητούμενο θα είναι να μην είμαστε (συνεχώς) δικτυωμένοι με όλον τον κύκλο γνωστών και φίλων, μπορεί να αποδειχθεί προφητική.