Η εταιρία που ίδρυσαν στην Αλαμπάμα των μέσων του 19ου αιώνα τρεις Βαυαροί μετανάστες, εταιρία που άντεξε την αναστάτωση του αμερικανικού εμφυλίου και του Κραχ για να καθιερωθεί ως γίγαντας της Γουόλ Στριτ τον 20ο αιώνα, γονάτισε χτες από την κρίση των subprimes — ίσως και από την αλαζονεία της μεγάλης φίρμας σε μια εποχή επιδοτούμενου bungee jumping στον χρηματοπιστωτικό τομέα από μια κατ’ όνομα συντηρητική διοίκηση.
Για τη μεγαλύτερη πτώχευση της ιστορίας, η βύθιση της Λίμαν δεν προκάλεσε τη φουρτούνα που φοβόντουσαν (ή έλεγαν ότι φοβόντουσαν) οι τρεις ντουζίνες καπετάνιοι της Γουολ Στριτ, που συμμετείχαν στο emergency meeting της Παρασκευής στο κτίριο της Fed στο Μανχάταν. Τα χαράματα της Δευτέρας, οι NY Times έστηναν λάιβμπλογκ περιμένοντας ίσως να καταγράψουν σκηνές μεταμοντέρνου bank run στα χρηματιστήρια. Ο Dow έπεσε 500 μονάδες, τις περισσότερες από την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά η αγορά δεν καταλήφθηκε από πανικό.
Κι έτσι, κεντρικό ρόλο στα μεθεόρτια έπαιξαν οι αξιολογήσεις της στάσης του Λευκού Οίκου και της Fed. Η απόφαση του υπουργού Οικονομικών Χένρι Πόλσον να μην ξελασπώσει τη Λίμαν χαιρετίστηκε από τους πάντες (πλην μερίδας της Γουλ Στριτ) ως αναγκαία. Μέχρι και οι Ομπάμα-ΜακΚέιν διέκοψαν για λίγο την κραγιονιάδα για να την επικροτήσουν.
Οι αποφάσεις του περασμένου Μαρτίου (με την κυβερνητική διάσωση της μικρότερης, αλλά πιο πνιγμένης στην πλημμύρα των subprime, Μπερ Στερνς), μπήκαν ξανά κάτω απ’ το μικροσκόπιο. Ο Alex Tabarrok του MR έγραψε σαρκαστικά: “Thanks goodness we bailed out Bear Stearns back in March if we hadn’t we might have lost Fannie Mae and Freddie Mac, Lehman Brothers, Merrill Lynch and who knows what else. Oh wait…” Κι εκεί, όμως, οι περισσότεροι αναλυτές είδαν κρίσιμες διαφορές ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις.
Ο Πόλσον μπορεί ίσως να ισχυριστεί ότι οι χειρισμοί του ήταν συμβατοί με το δόγμα Μπερνάνκι (η αποτυχία μεγάλων εταιριών δεν είναι καταστροφική, αρκεί να ειναι αρκετά προβλέψιμη, ώστε να μην προκαλεί πανικό στην αγορά). Η αιφνίδια κατάρρευση της μικρότερης Μπερ τον Μάρτιο, ίσως να είχε προκαλέσει το ντόμινο που δεν προκάλεσε η πτώχευση της μεγαλύτερης Λίμαν χτες. Case in point, ίσως, η Μέριλ Λιντς, που είχε αρκετό χρόνο να ξεφορτωθεί κάποια ‘τοξικά χαρτιά’ και να προλάβει να πουληθεί στην Bank of America (με συμπαθητικούς, φαίνεται, όρους) στο παραπέντε. Αυτή, διάολε, είναι too big to fail.
Εκεί που η συζήτηση θα μαίνεται για καιρό είναι στο θέμα της ρύθμισης της σκοτεινής πλευράς του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Θα μπορούσε περισσότερη ρύθμιση να είχε αποτρέψει την σημερινή κρίση; Ο κεντροαριστερός Κρούγκμαν λέει ναι: “[I]f institutions need to be rescued like banks, they should be regulated like banks.” Ο φιλελεύθερος Cowen διαφωνεί. Εντοπίζει το πρόβλημα όχι στην απουσία ρύθμισης, αλλά στην αναποτελεσματικότητά της, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι για την σημερινή κρίση ευθύνονται εντέλει οι παραδοσιακοί γίγαντες του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κι όχι η Άγρια Δύση των hedge funds.
Και η επόμενη μέρα; Μιλώντας στο λάιβμπλογκ των Τάιμς, ο Ρόμπερτ Μπρούνερ, πρύτανης Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και συγγραφέας πρόσφατου βιβλίου για τον Πανικό του 1907 έχει έτοιμη την αισιόδοξη εκδοχή:
What we have seen in all previous crises is that the bottom is marked by the collapse or rescue of major institutions that were thought to be beyond the reach of the crisis. If this crises follows that, the events of the past 10 days may mark the nadir.
Οι ρεπόρτερ του Εκόνομιστ, αντίθετα, σε άρθρο με τίτλο που παραπέμπει σε παλιές αμαρτίες του investment banking, υπαινίσσονται ότι τον πάτο του βαρελιού δεν τον βλέπουμε ούτε με κυάλια …
Update [18/9]: Πριν αλέκτωρ φωνήσαι τρις, το αγαπημένο σας ριάλιτι έχει άλλον ένα νικητή. Τα $20 δις που δανείστηκε από τα subsidiaries μάλλον δεν έφταναν για να κρατήσουν την AIG στον αφρό. Έτσι, κρατικοποιήθηκε. Ο talos την έχει καταβρεί, ο Στίγκλιτς βλέπει ότι τα τελευταία νέα ίσως σημάνουν την ιδεολογική χρεοκοπία του φονταμενταλισμού της αγοράς κι ο ΜακΚέιν — κλασικά — πελαγοδρομεί.