Τεχεράνη B.B.Q.: Φόβος πάνω από την πόλη.

Χαρακτηριστικές ενδείξεις πως βρίσκεσαι σε επικράτεια απολυταρχικού καθεστώτος:

1) Οι συμμετέχοντες στα τηλεοπτικά talk shows με θέμα τις “εκλογές” δεν μαλώνουν ποτέ: συμφωνούν όλοι μεταξύ τους, υπερθεματίζοντας στα πιο σουρρεαλιστικά κλισέ. 2) Η πολιτική πλατφόρμα του τυπικού εγκεκριμένου υποψηφιου έχει από εκλογή σε εκλογή τη Φωσκολική συνέπεια που έχουν οι ρόλοι της Λάμψης από σαιζόν σε σαιζόν: Το “αμείλικτο όργανο του συστήματος” είναι δυνατόν να επιστρέψει ως η “μόνη ελπίδα για μεταρρυθμίσεις”. 3) Άλλους ψηφίζεις, κι άλλοι προκύπτουν 4) Το πολιτικό κλίμα πάνω από την πόλη μπορεί να αλλάξει όσο ραγδαία μπορεί να αλλάζει ο καιρός στις πεδιάδες της Βόρειας Ευρώπης. Η μετάπτωση από την ευφορία στον πανικό είναι όσο απότομη είναι μετά από την κατανάλωση ενός εγχωρίως παραγόμενου ecstasy αξίας 1.5 ευρώ.

Παραμονή των εκλογών ήμουν στο σπίτι ενός οικογενειακού φίλου, στην βόρεια Τεχεράνη. Προσκεκλημένοι του ήταν κυρίως συνάδελφοί του: ξένοι δημοσιογράφοι, ανταποκριτές και φωτογράφοι – μόνιμοι και έκτακτοι. Μετά από τα πρώτα ποτά, τρεις-τέσσερις Δυτικοί είχαμε κολλήσει στην τηλεόραση παρακολουθώντας το “μισάωρο του Ραφσατζανί”. Ένα δυτικής έμπνευσης προεκλογικό φιλμάκι που παρακολουθούσε ‘με ευαισθησία’ μια μέρα στη ‘ζωή του ηγέτη’ (Ο Χασεμί διαβάζει εφημερίδες, ο Χασεμί κουρεύεται, ο Χασεμί παρακολουθεί “ποδοσφαιρικό θρίαμβο” στην τηλεόραση, ο Χασεμί προχωράει σε κήπο με παιδάκι, τέτοια). Κάναμε πλάκα και συζητούσαμε για τακτικές, σενάρια, και προγνωστικά λες και ήμασταν σε μια κανονική δημοκρατία που – τουλάχιστον την μέρα των εκλογών – ο πολίτης είναι αφεντικό. Έξω, η πόλη ήταν περίπου ευφορική. Οι Πέρσες είχαν βγει πριν δέκα μέρες στους δρόμους – με την πρόκρισή τους στο Μουντιάλ – και αφού κανείς δεν τους μάντρωσε (το αντίθετο μάλλον, αφού όλοι σχεδόν οι υποψήφιοι φόρεσαν την προβειά του “μοντέρνου” μάλλον τους ξεσήκωναν), ξέχασαν να γυρίσουν. Η προεκλογική εκστρατεία έδωσε στο καπάκι την αφορμή για ένα υπάιθριο τζερτζελέ που ήταν άγνωστος σε αυτή τη χώρα για δεκαετίες. Θυμάστε πως είμαστε πέρισυ τέτοιο καιρό στην Ελλάδα μετά το Euro; Κάπως έτσι. Αγόρια και κορίτσια πηγαιναν σε προεκλογικές εκδηλώσεις “χέστηκα για τον υποψήφιο”-αφορμή για γάμπρισμα και σοσιαλιζασιόν. Στα παγκάκια ζευγάρια μιλούσαν τρυφερά κρατώντας δεσμίδες με αυτοκόλητα. Την Παρασκευή είδα στον δρόμο το πρώτα ακάλυπτο γυναικείο παντελόνι, μέχρι τις κωλοτσέπες. Το βράδυ κορνάρανε, βάζανε μουσική στο τέρμα, ξεφαντώνανε.

Σήμερα, με τα επίσημα αποτελέσματα επιτέλους αναρτημένα, όλοι αυτοί ξύπνησαν στραβά:

Ο πολύς Ραφσατζανί, Μπερλουσκονίζον φαβορί και posterboy του κατεστημένου της Ισλαμικής Δημοκρατίας βγήκε με το ζόρι πρώτος. Οι μεταρρυθμιστές υπέστησαν πανωλεθρία. (Φωνάζουν τώρα για νοθεία και μάλλον έχουν δίκιο, αλλά είναι λίγο αργά για γκρίνια όταν έχεις ήδη δεχθεί να παίξεις στο παιχνίδι του άλλου…). Όσο για τον δεύτερο, η κάλπη επιφύλασσε μια άσχημη έκπληξη (δες φωτο στο link), τον Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.

Τελικά ο μηχανισμός του Ανώτατου Ηγέτη, Αλί Χαμενέι, κατάφερε αθόρυβα αλλά αποτελεσματικά να σημειώσει έναν σημαντικό πόντο στον ανταγωνισμό κορυφής που έχει με τον Ραφσατζανί, προκρίνοντας στον επόμενο γύρο το δικό του πουλέν: Ο Αχμαντινεζάντ, σκληροπυρηνικός δήμαρχος της Τεχεράνης, πρώην εκτελεστής (με δική του ομολογία) και παιδί του Επαναστατικού Στρατού (το προπύργιο του θεοκρατικού κατεστημένου) ήταν πριν τρεις μέρες ένας από τους λιγότερο δημοφιλείς υποψηφίους από τους 8 που το καθεστώς ενέκρινε. Σήμερα, διεκδικεί την Προεδρία της Ισλαμικής Δημοκρατίας στον πρώτο επαναληπτικό γύρο εκλογών από καταβολών επανάστασης.

Το ενδεχόμενό επικράτησής του έχει φρικάρει τον κόσμο φέρνοντας στο μυαλό τα πιο σκοτεινά φαντάσματα του Ισλαμικού παρελθόντος του Ιράν (ελέγχοι στους δρόμους, γιουρούσια σε σπίτια, ραβδισμοί, φυλακίσεις αλλά και το απόλυτο νταβατζηλίκι στις μπίζνες). Η γενιά του Επαναστατικού Στρατού, που με αιχμή τον Μαχμούντ και τις πλάτες του Χαμενεϊ φαίνεται πως αποκτά όλο και μεγαλύτερη επιρροή στην πολιτική σκηνή του καθεστώτος, είναι μια γενιά αμόρφωτη, αταξίδευτη, ψημένη από τον υπερδεκαετή πόλεμο με το Ιράκ αλλά τελείως – μα τελείως – clueless για το πως λειτουργεί το παγκόσμιο σύστημα. Επιπλέον τους εκνευρίζουν οι χαλαρές μαντίλες στα μαλλιά των γυναικών, τα κοντομάνικα στους άνδρες, ενώ δεν έχουν κανένα ενδοιασμό να εισβάλλουν σε ιδιωτικό πάρτυ και να οδηγήσουν κομψά Prada ή ακόμα και Wang νυφικά στα κρατητήρια. Τα τελευταία χρόνια αυτά αυτές οι πρακτικές έχουν ουσιαστικά εξαφανιστεί όπως και οι vigilante (basij) από τους δρόμους της Τεχεράνης.

Η προοπτική επιστροφής τους μπορεί να εκτινάξει το ποσοστό συμμετοχής του κόσμου στις – εξαιρετικά πολωμένες – επαναληπτικές εκλογές. Από αυτή την άποψη ένας βασικός στόχος του καθεστώτος επετεύχθη: Όταν στις εκλογές που διοργανώνεις έχεις αποχή μικρότερη απο την “πρώτη δημοκρατία του κόσμου”, neocon επιχειρήματα περί αντιδημοκρατικού καθεστώτος που πρέπει να ανατραπεί αναχαιτίζονται ευκολότερα. Ο Χαμενέι ήδη χαιρέτισε το 63% της συμμετοχής ως “χαστούκι στον ανόητο εχθρό, τον πρόεδρο Μπούς”. Την ερχόμενη παρασκευή θα είναι πολύ μεγαλύτερη: Θα ψηφίσουν μαζικά άνθρωποι που δεν ψήφισαν ποτέ τους: Οι συντηρητικοί τον Αχμαντιζεζάντ για να ενισχύσουν τον εκλεκτό του Αρχηγού και όλοι οι υπόλοιποι τον Ραφσατζανί που τώρα έχει την αποκλειστικότητα στην μεταρρύθμιση (έλα στον τόπο σου!). Οι κυρίες που πίνουν αυτή την στιγμή τσάι με την πεθερά μου στο κάτω όροφο (YSL, μαλλί φούσκα και κινησεολογία Κολωνακίου) δήλωσαν θορυβημένες πως θα ψηφίσουν όλες τον κύριο Ραφσατζανί (που μέχρι προχθές τον σνόμπαραν ως μεγαλομπακάλη). Αλλά και επιχειρηματίες που ξέρουν από πρώτο χέρι τι λαμόγιο είναι ο κύριος, βρίσκονται στην παράδοξη θέση να θέλουν όχι μόνο να τον ψηφίσουν, αλλά να πείσουν και τους φίλους τους να τους ακολουθήσουν.

Όσο για το αν η πόλωση μπορεί να φέρει ουσιαστικό εκδημοκρατισμό; Για τον Γκαντζί – δημοσιογράφο που αποκάλυψε την ανάμιξη της κυβέρνησης σε μια σειρά δολοφονιών αντιφρονούντων με αποτέλεσμα να είναι φυλακισμένος (μαζί με τον δικηγόρο του!) τα τελευταία πέντε χρόνια χωρίς δικαίωμα αναστολής – μάλλον όχι. Είπε ένας φίλος για τον Γκαντζί και τους άλλους πολιτικούς κρατούμενους: “Τι να περιμένουν και αυτοί από τους υποψηφίους… Ο ένας τους έκλεισε μέσα κι ο άλλος θα ήθελε να τους κάνει φάλλαγγα αυτοπροσώπως”. Η δημοκρατία ακόμα αργεί – το λέει και η Σιρίν Εμπαντί.

—ilias

Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε Sunday, 19 June, 2005 στις 2:32 am. Τη σχετική συζήτηση μπορείτε να την παρακολουθήσετε είτε από αυτήν τη σελίδα, είτε χρησιμοποιώντας κάποιον news aggregator (RSS 2.0). Ο σχολιασμός έχει κλείσει.