”[Σ]το χώρο του ριζοσπαστικού κέντρου”
Well, well. Το κόμμα που είχαμε είχα περίπου παραγγείλει στις αρχές του '07 ψήνεται, λέει, εδώ και 5 μήνες -- κι εγώ χαμπάρι. Περισσότερα εδώ. Υπόσχομαι πιο ουσιώδες σχόλιο μόλις βρω χρόνο να διαβάσω το wiki τους. (Σε κάθε περίπτωση, έχουμε το έναυσμα να βάλουμε μπροστά εκείνο το book club =) [μέσω καλύβας] -y
19 σχόλια
Φοβερό. Τον έκανες copyright τον όρο πέρυσι; Αχχ, χαμένες ευκαιρίες… Ώρα λοιπόν να μπει μπροστά και πάλι η Λέσχη Βιβλίου Ριζοσπαστικού Κέντρου.
Λες να ενταχθεί σε αυτό το κόμμα ο Τατούλης ή θα φτιάξει δικό του;
Το “ριζοσπαστικό κέντρο” δεν είναι κάπως οξύμωρο; κάτι σαν αιμοδιψής αγελάδα, έξυπνος μπάτσος, γρήγορες χελώνες, καλός γαύρος;
Η συζήτηση στο ποστ που συνδέει ο Yorgos εστιάζει ακριβώς σε αυτό το σημείο. Για εμένα το “ριζοσπαστικό κέντρο” εκφράζεται και εκφράζει ιδέες από την συνταγή πολιτικής οικονομίας που προκύπτει από τα μαθήματα διαφόρων sub-disciplines κοινωνικών επιστημών: behavioral econ, public choice, new political economy, institutional economics, κ.ο.κ. (κάποια από αυτά απέχουν από το mainstream του εκάστοτε κλάδου τους είτε περισσότερο είτε λιγότερο… πάντως απέχουν κάπως και γι’ αυτό “αξίζουν” την σύνδεση με τον όρο “ριζοσπαστικό”). Να προσθέσω πως στην επιστημονική του βάση το ριζοσπαστικό κέντρο δεν υπάρχει ακόμα με σάρκα (ίσως όμως υπάρχου τα οστά). Υπάρχουν πολλά προβλήματα προς επίλυση σε κάθε sub-discipline (π.χ. τα προβλήματα που ανακύπτουν για ένα φιλελεύθερο πατερναλισμό). Αυτά για αρχή, μου μπαίνουν ιδέες για νέα Διακήρυξη 🙂
δεν ξερω ποσο εμπιστευομαι ατομα να κανουν κομμα μεσω διαδικτυου οταν ονομαζουν τα μπλογκ “μπλοκακια” οπως φαινεται να κανει ενας απο τους βασικους αποτι φαινεται συντελεστες 🙂
παντως οντως το ριζοσπαστικο κεντρο επρεπε να τοχουμε κατοχυρωσει
Ο όρος “ριζοσπαστικό” μου αρέσει γιατί το κέντρο που φαντάζομαι δεν είναι του τύπου “σωπάτε βρε παιδιά, τι τσακώνεστε, ελάτε να τα βρούμε κάπου στη μέση”. Φαντάζομαι έναν χώρο όχι συμβιβασμού, αλλά παραγωγής πολιτικής, ανοικτό στην έρευνα και στο δημιουργικό ρεμίξ παραδοσιακών θέσεων — όχι μόνο στις πολιτικές καθαυτές (π.χ. εδώ), αλλά και στην ρητορική τους υποστήριξη (π.χ. προοδευτικές πολιτικές από συντηρητικές αφετηρίες — βλ. Σάλιβαν υπέρ γάμου ομοφύλων). Η φυσιογνωμία ενός τέτοιου χώρου προφανώς εξαρτάται πολύ από το συγκείμενο, οπότε με τα της Αμερικής δεν θα πάμε μακριά. Απ’ την άλλη, στην Ελλάδα σήμερα, η κοινή λογική και ο πραγματισμός φτάνουν και περισσεύουν για να στολίσουν οποιαδήποτε πολιτική κίνηση με δάφνες ριζοσπαστισμού.
Στο προκείμενο: κάθε τέτοια προσπάθεια έχει κατ’ αρχήν την συμπάθειά μου. Δείχνει ότι κάτι κινείται. Αλλά η βόλτα στο wiki τους μου άφησε περίεργη γεύση. Η έμφαση στις πολιτικές ενίσχυσης της γονιμότητας, στην αξιοκρατία και το καθάρισμα του δημόσιου βίου, στη διάκριση των εξουσιών, στον μη συγκρουσιακό εκσυγχρονισμό της σχέσης κράτους-εκκλησίας, στην διεκδίκηση ενός σύγχρονου, εξωστρεφούς πατριωτισμού, μου φαίνεται σωστή. Δεν είδα όμως ενδιαφέρουσες ιδέες για οικονομία, έρευνα-τεχνολογία, επιχειρηματικότητα, φορολογία και κοινωνική ασφάλιση, μετανάστευση, εκπαίδευση, υγεία. Στις περισσότερες ενότητες έχουμε το γνωστό ευχολόγιο.
Προφανώς μιλάμε για work in progress, οπότε πολλά από τα παραπάνω διορθώνονται. Περισσότερο με χαλάει το έλλειμμα φρεσκάδας. Στην τωρινή της μορφή, η κίνηση δεν απευθύνεται στους ανθρώπους που θα μπορούσαν να σπρώξουν έναν τέτοιο χώρο και θα είναι δύσκολο να τους εμπνεύσει — μου κάνει λίγο Κίνηση Ελλήνων Οικογενειαρχών Υπέρ της Εξυγίανσης της Πολιτικής. “Άνω του μέσου όρου” που θα’ λεγε κι ο Ξυδάκης.
[Το “ριζοσπαστικό κέντρο” νομίζω ότι το έχει κατοχυρώσει ο απίθανος κύριος Ernie Prabakhar (μπρρρ)]
“Η έμφαση στις πολιτικές ενίσχυσης της γονιμότητας”
αυτο βεβαια δεν ειναι και πολυ κεντρωο, μοιαζει περισσοτερο με το Kinder statt Inder (παιδια αντι για ινδους [μεταναστες]) των Γερμανων χριστιανοδημοκρατων.
Κατα τα αλλα η Ημερησια σημερα λεει οτι και ο ΣΕΒ προσπαθει να φτιαξει κομμα!
“Περισσότερο με χαλάει το έλλειμμα φρεσκάδας. Στην τωρινή της μορφή, η κίνηση δεν απευθύνεται στους ανθρώπους που θα μπορούσαν να σπρώξουν έναν τέτοιο χώρο και θα είναι δύσκολο να τους εμπνεύσει — μου κάνει λίγο Κίνηση Ελλήνων Οικογενειαρχών Υπέρ της Εξυγίανσης της Πολιτικής. “Άνω του μέσου όρου” που θα’ λεγε κι ο Ξυδάκης.”
Λίγα με τους οικογενειάρχες! Γιατί αλλιώς θα σου τα φέρω και τα δύο για babysitting! Ελιτιστή!
“Απ’ την άλλη, στην Ελλάδα σήμερα, η κοινή λογική και ο πραγματισμός φτάνουν και περισσεύουν για να στολίσουν οποιαδήποτε πολιτική κίνηση με δάφνες ριζοσπαστισμού.”
Μεγάλη αλήθεια…
προσθηκη: κομμα στον χωρο του ριζοσπαστικου κεντρου εγινε προσφατα και στην Ισπανια, το Union Progreso y Democracia, ακριβως λογω απαγοητευσης με τα δυο μεγαλα κομματα.
Υ., από περιέργεια, ποιο ακριβώς κομμάτι της “έμφασης στις πολιτικές ενίσχυσης της γονιμότητας,” σου άρεσε; Και πώς αυτό κολλάει με τις (δικαιολογημένες) επιφυλάξεις σου για την απλοϊκή πλατφόρμα “πατρίς, οικογένεια, εξυγίανση; ” [Αν μας χρειάζονται επειγόντως περισσότερα Ελληνόπουλα –γιατί αλήθεια; — νομίζω πως φτάνει και περισσεύει να δώσουμε υπηκοότητα στα παιδιά των μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα ή που έχουν ζήσει στην Ελλάδα για ένα λογικό χρονικό διάστημα. Αλλοιώς πέφτουμε στο γερμανικό μοντέλο της εθνικής και ξενοφοβικής παράνοιας που αναφέρει ο SG.]
Βέβαια το μαργαριτάρι στις διακηρύξεις αυτής της (ας μου επιτραπεί) γραφικότατης πρωτοβουλίας είναι εδώ: “Πιστεύουμε στις αξίες του μέτρου, της αλληλεγγύης, της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της εντιμότητας, *του φιλότιμου*. [Toυ φιλότιμου; Σε λίγο θα γίνει εθνική αξία και το κέφι, η ζεϊμπεκιά κοκ. (Τhis is kamaki politics, to say the least =).
ΜΝ: Μου άρεσε το κομμάτι που σχετίζεται με την υγεία του ασφαλιστικού. Το λεγόμενο “replacement migration” δεν μπορεί από μόνο του να κρατήσει ψηλά τον κρίσιμο λόγο ενεργού (15-64) /μη ενεργού πληθυσμού, εκτός κι αν ανεβούν δραματικά τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης. Δες [pdf] τα ασύλληπτα νούμερα εισροής μεταναστών που θα χρειάζονται κατ’ έτος, με τα σημερινά, χαμηλότατα birth rates.
Και οι ανάγκες της κοινωνικής ασφάλισης δεν είναι ο μοναδικός λόγος που θες να έχεις μια πιο νεανική πληθυσμιακή πυραμίδα.
Τι σημαίνει το “αλλιώς”; Πολιτικές ενίσχυσης της γονιμότητας και νομιμοποίηση/υποδοχή περισσότερων μεταναστών δεν αλληλοαποκλείονται.
maikwl: Ελιτιστής εγώ, που έχω κάνει αγώνες για να μιλήσει επιτέλους το ριζοσπαστικό κέντρο τη γλώσσα του Γιώργου Ρέμπελου και της Μαρίας Χοντοσέντερ;
y.: ακριβώς όπως δεν αλληλοαποκλείονται οι πολιτικές ενίσχυσης της γονιμότητας και οι όποιες πολιτικές υποδοχής μεταναστών (*και των οικογενειών τους*) δεν πρέπει να αποκλείεται (σε συνδιασμό με τα προηγούμενο) και η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, ακόμα και η δραστική. Όλα παίζουν αυτή τη στιγμή. Στη διακήρυξη όμως του (γραφικού) νέου κόμματος απομονώνονται τα περί γονιμότητας, αντί να γίνει μια πιο nuanced αναφορά σε ένα υγιές ασφαλιστικό σύστημα, επειδή ακριβώς αυτά πουλούν –ενώ τα υπόλοιπα λίγο έως καθόλου. Ο μέσος Έλληνας (ή αν προτιμάς η καρικατούρα του μέσου Έλληνα) αντιλαμβάνεται ακόμα την Ελλάδα ως μια εθνικά ομοιογενή και όχι ως μια πολυπολιτισμική κοινωνία ενώ για τον εαυτό του ονειρεύεται την εποχή που θα συνταξιοδοτηθεί και θα κάθεται πλέον και επισήμως.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο βέβαια υπάρχει κάτι το χυδαίο στο να δημιουργεί το κράτος κίνητρα για να ζούν οι πολίτες τη ζωή τους με τον α ή το β τρόπο. Πώς θα μας φαινόταν αν υπήρχαν πχ πολιτικές για την ενίσχυση της ετεροφυλοφιλίας (κάποιος διεστραμένος θα μπορούσε να το σκεφτεί κι αυτό στα πλάισια μιας πολιτικής γονιμότητας) ή του αθεϊσμού, έτσι ώστε να εργάζονται περισσότεροι από εμάς τις Κυριακές βλ. λιγότερη ανεργία, περισσότερες εισφορές (…το τελευταίο δεν θα ήταν και τόσο φριχτό, βέβαια =)
παρεπιμπτοντως να προσθεσω σε αυτα που λεει η Μαντ (και συμφωνω) οτι δεν εχουμε στοιχεια να λειτουργουν καν αυτες οι πολιτικες ενισχυσης της γονιμοτητας. Μεχρι σημερα βλεπουμε νομιζω το πολυ ενα μικρο βραχυπροθεσμο αποτελεσμα και μετα επιστροφη στον παλιοτερο ρυθμο.
Η μονη χωρα που θυμαμαι να εχει πετυχει αυξηση γονιμοτητα ειναι η Αγγλια που το πετυχε νομιζω χαρη στην αυξηση των γεννησεων απο ανηλικους και νεους ενηλικες!! (16-24)
Νομίζω ότι αυτή η θέση είναι λίγο ράντικαλ φιλελεύθερη στη γενική της μορφή. Είναι κακό να θεσπίζει το κράτος κίνητρα υπέρ της νεανικής επιχειρηματικότητας, υπέρ της πρόσληψης πρόσφατα απεξαρτημένων, αποφυλακισμένων, ανέργων άνω των 50, υπέρ του γάμου, υπέρ του εθελοντισμού, υπέρ της χρήσης ΜΜΜ, κατά της επιδίωξης μιας θέσης στο δημόσιο, κατά του καπνίσματος (υψηλοί φόροι στα τσιγάρα), υπέρ των
ρυπογόνωνυβριδικών οχημάτων, κ.ο.κ;Νομίζω ότι η Γαλλία είναι ένα καλό παράδειγμα. Εδώ και μερικά χρόνια έχει πιάσει near-replacement fertility και κρατιέται καλά. Επίσης, κάποιες Σκανδιναβικές χώρες.
y.: Στην πιο ειδική της βερσιόν =) η άποψη αυτή έχει να κάνει α. με την μεσαιωνική χυδαιότητα του, ως πολιτεία, να αντιλαμβάνεσαι τους πολίτες σαν ένα breeding crowd, κάτι σαν κουνέλια πάνω κάτω που θα εξασφαλίσουν το “κρέας”-πρώτη ύλη για να είναι στοιχειωδώς γεμάτα τα δημόσια ταμεία β. το ότι με εξαίρεση την αυτοχειρία, το τεκνοποιείν είναι η μοναδική μη αναστρέψιμη επιλογή ενός πολίτη (sex change would be too but it’s way too marginal). Και ως τέτοια είναι απαραίτητο να είναι informed and adult (*why* on earth incentives for teenage pregnancies?) και να λαμβάνεται ψύχραιμα και ανεξάρτητα από εξωτερικούς παράγοντες (που ενθαρρύνουν ή αποθαρρύνουν) ι.e. χωρίς οικογενειακές, κοινωνικές ή κρατικές επιρροές του τύπου “Άντε, να ακούσει ο ο παππούς το όνομά του να μας γράψει εκείνο το διαμέρισμα” ή “Αχ, τι ωραία θα μας δώσει ο Fillon 300 ευρώ το κεφάλι allocation familiale”.
Δεν μου πάει ένα κράτος που αντί για πολιτικές of citizen-empowerment υιοθετεί πολιτικές χριστιανο-μεσαιωνικής λογιστικής και χειραγώγησης. Σχετικά με τα υπόλοιπα που αναφέρεις (και με εξαίρεση το γάμο, όπου όντως ψιλοείναι κουφό να μπερδεύεται το κράτος στα πόδια μας σε ένα τόσο προσωπικό θέμα είτε ενθαρρύνοντάς το γάμο μεταξύ ετεροφύλων είτε απαγορεύοντάς τον μεταξύ ομοφύλων), πρόκειται για μάλλον αθώες πολιτικές που ενθαρρύνουν ή αποθαρρύνουν μια σειρά από αναστρέψιμες και καθαρά ατομικές επιλογές — φέτος καπνίζεις, του χρόνου το κόβεις, φέτος κάνεις ποδήλατο επειδή ο δήμος επιδότησε την αγορά ποδηλάτου (λεεεέμε τώρα), του χρόνου κυκλοφορείς με ΜΜΜ κοκ…
μπραβο μπραβο μαρεσει η συζητση. εκει που παει να με πεισει ο γιωργος με πειθει η μαντ 🙂 συνεχιστε
Γιωργο περι Γαλλιας, ειναι πραγματικα θεμα πολιτικης ή θεμα μεταναστευσης πχ (βλ Μαγκρεμπιοι με 3 παιδια ανα μανα)? η Γερμανια εχει τρομερα επιδοματα αλλα δεν εχει τετοια γονιμοτητα, γιατι?
ΜΝ: Σωστά, είναι μη αντιστρέψιμη επιλογή, οπότε θέλει περισσότερη προσοχή η προώθησή της. Ίσως αυτός να είναι λόγος να αποφευχθούν τα βραχυπρόθεσμα πριμ και τα λεφτά να πάνε σε άλλα πράγματα, όπως π.χ. βρεφονηπιακούς σταθμούς, μεγαλύτερες άδειες μητρότητας-πατρότητας, κλειστό λογαριασμό για κάθε νέο παιδί, κλπ. Αλλά δε συμφωνώ με την καθολική απόρριψη ενός πλέγματος non-coercive πολιτικών προώθησης μιας χρήσιμης στρατηγικής κατεύθυνσης με το επιχείρημα της μη αναστρέψιμης επιλογής. Κρύβει κι αυτό ένα όχι λιγότερο πατερναλιστικό assumption για την εξυπνάδα του μέσου συμπολίτη μας =)
Σωτήρη: 1. Μάλλον όχι, 2. Δεν ξέρω, ίσως αυτό:
Ίσως να έχει να κάνει και με την ηλικία των πολιτικών. Οι Γάλλοι έχουν ιστορία 20 χρόνων — οι Γερμανοί; (btw, αν είναι αλήθεια ότι αυτές οι πολιτικές παράγουν αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου, μπορούμε ίσως να συμπεράνουμε ότι πολλοί πολίτες περιμένουν να δουν long-term commitment πριν πάρουν την μη αντιστρέψιμη απόφαση)
y: Δεν απαιτούνται υποθέσεις για την ευφυΐα κανενός (ίσως μόνον της πολιτείας αν υφίσταται τέτοιος δείκτης): Ένα ψηλό ποσοστό teenage parenting ή ακόμα χειρότερα teenage single parenting (έξυπνων ή λιγότερο έξυπνων peu importe σε αυτή την περίπτωση) είναι μάλλον εξ ίσου, και ίσως *πιο* destabilising και difficult to manage για μια κοινωνία από ένα ψηλό ποσοστό εισροής μεταναστών. Μια ανάλογη επιφύλαξη, σχετική και πάλι με social destabilisation, έχει να κάνει και με το σε ποιους απευθύνονται οι πολιτικές γονιμότητας — δεν βρήκα (στα τρία λεπτά που έψαξα =) στοιχεία γι αυτό ούτε ξέρω αν υπάρχουν, αλλά θα εκπλαγώ αν “τσιμπούν” τα μεσαία και τα ψηλά εισοδήματα κάθε φορά που το κράτος προσφέρει κίνητρα για το δεύτερο ή το τρίτο ή τέταρτο παιδί. “Τσιμπούν” πιθανότατα τα χαμηλότερα εισοδήματα (και πάλι σχετικά αδιάφορος ο δείκτης ευφυΐας) κι εδώ θα με ενοχλούσε αν όντως οι πολιτικές γονιμότητας κλείνουν τα μάτια στο κοινωνικό ρίσκο μιας ενδεχόμενης δημογραφικής αύξησης (έστω και μικρής) στην γκρίζα ζώνη του χαμηλού εισοδήματος που κινδυνεύει πάντα να διολισθήσει προς τη φτώχεια. Ιστορικά και πολιτισμικά βέβαια η πολιτεία πάντα αυτές τις κοινωνικές ομάδες αντιλαμβάνεται ως “κουνέλια” — και θλιβερό και χυδαίο methinks. Αλλά τέλος πάντων, αν επιμένει σε μια τόσο αναχρονιστική αντίληψη, θα προτιμούσα να την δω να επενδύει πρώτα σε πολιτικές που θα εξασφαλίζουν “κουνέλια-με-προστιθέμενη-αξία” και μετά ας αποφασίζουν οι πολίτες αν θέλουν να επιδοθούν σε “μαζική παραγωγή generic κουνελιών εισφοροπληρωτών” αξιολογώντας ψύχραιμα τη σοβαρότητα και το long-term commitment των πολιτικών για κουνέλια-με-προστιθέμενη-αξία.
Παρεμπιπτόντως και άσχετα με τα παραπάνω, παρόλο που καταλαβαίνω πως το ασφαλιστικό είναι ένα θέμα που ακόμα στην Ευρώπη το αντιμετωπίζουμε σε εθνικό επίπεδο, είναι σουρεαλιστικό το ότι για να λύσουμε ένα εθνικό πρόβλημα στην Α ή Β χώρα, κλείνουμε τα μάτια σε ένα global πρόβλημα, τον υπερπληθυσμό. Παράλογο και λιγο ρατσιστικό να ξοδεύονται χρήματα για τον έλεγχο των γεννήσεων στο μισό πλανήτη όταν στον υπόλοιπο μισό θεσπίζονται κίνητρα για περισσότερα παιδιά. Και σε κάθε περίπτωση, όσο σκληρό κι αν ακούγεται αυτό για τους τεχνοκράτες των δυτικών δημοκρατιών και τους παρατρεχάμενους εθνικιστές, ο στόχος του να υφίσταται μια στοιχειώδης global ισορροπία πληθυσμιακής αύξησης και resources έχει, εν έτει 2008, αντικειμενικά μεγαλύτερο ειδικό βάρος από αυτόν του να γεμίσουν *πολιτικά ανώδυνα* τα ασφαλιστικά ταμεία. Αν πάμε σε πολιτικά επώδυνες λύσεις βέβαια, υποψιάζομαι πως υπάρχουν μια δυο σοβαρές εναλλακτικές. (Εδώ θα αρχίσει να κλωτσάει ο SG =)
“Αν πάμε σε πολιτικά επώδυνες λύσεις βέβαια, υποψιάζομαι πως υπάρχουν μια δυο σοβαρές εναλλακτικές. (Εδώ θα αρχίσει να κλωτσάει ο SG =) ”
γιατι, τι σκεφτεσαι?
γιωργο, η γαλλικη βικιπαιδεια παντως λεει οτι η γονιμοτητα των γηγενων Γαλλων ειναι στο 1.8 και των ξενων στο 3,3! Δεν διαφωνω οτι το 1,8 ειναι υψηλοτερο απο το 1,3 της Ελλαδας, αλλα και παλι δεν ειναι αρκετο. Ενδιαφερον παντως οτι σχεδον ολες οι εθνικοτητες εχουν μεγαλυτερη γονιμοτητα στην Γαλλια αποτι στις χωρες προελευσης, πραγμα που σημαινει οτι οι πολιτικες κατι κανουν.
“Ίσως αυτός να είναι λόγος να αποφευχθούν τα βραχυπρόθεσμα πριμ και τα λεφτά να πάνε σε άλλα πράγματα, όπως π.χ. βρεφονηπιακούς σταθμούς, μεγαλύτερες άδειες μητρότητας-πατρότητας, κλειστό λογαριασμό για κάθε νέο παιδί,”
με αυτα συμφωνω, κυριως γιατι ειναι απλοι λογικοι κανονες ασχετως αν ενισχυουν την γονιμοτητα! Ας πουμε οι βρεφονηπιακοι σταθμοι βοηθανε τους νεους γονεις να επανελθουν στην εργασια, κατι τρομερα σημαντικο σε χωρες σαν την Ελλαδα που δυστυχως εχουν πολυ χαμηλη απασχοληση (ειδικα στις γυναικες). Οι αδειες πατροτητας-μητροτητας θελουν προσοσχη για να μην καταληξουν να κανουν τις γυναικες μη προσληψιμες. Νομιζω οτι μια υποχρεωτικη αδεια 1-2 μηνων για μανα ΚΑΙ πατερα μπορει να βοηθησει εκει.
MN: Προφανώς συμφωνούμε για τις εγκυμοσύνες ανηλίκων. Τα κίνητρα δεν πρέπει να τις ενθαρρύνουν. Νομίζω ότι οι πολιτικές υπέρ της γονιμότητας (πρέπει να) στοχεύουν και προς τα μέσα εισοδήματα.
Για το άλλο θέμα: η γεννητικότητα καθορίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το κατά κεφαλήν εισόδημα και το επίπεδο εκπαίδευσης. Τα αντεπιχείρηματα στην ιδέα της πληθυσμιακής εξισορρόπησης μέσω διαρκούς μετανάστευσης είναι τουλάχιστον τρία:
– brain drain
– ότι μετανάστευση τέτοιας κλίμακας δεν θα ήταν πολιτικά επώδυνη αν δεν ήταν και κοινωνικά επώδυνη (δυστυχώς, αλλά είναι)
– το προβληματικό assumption ότι ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα εξακολουθήσει να τρέχει με τέτοιους ρυθμούς γεννητικότητας (άρα θα παραμένει εσαεί αναπτυσσόμενος). [εκεί τα περί κουνελιών κινδυνεύουν να γυρίσουν μπούμερανγκ =]